در گذشته، پس از تولد نوزاد، خون باقی‌مانده در بند ناف و جفت که غنی از سلول‌های بنیادی است به عنوان زباله بیولوژیک دور ریخته می‌شد. درحالیکه این خون حاوی سلول‌های بنیادی و سلول‌های خونساز است و می‌تواند برای درمان بیماری ها استفاده شود.
بسیاری از بیماری هایی با منشا خونی ،از جمله تالاسمی، سرطان خون و کم خـونی‌هـا با استفـاده از سلول‌هـای بنیادی خون بند ناف در حال حاضر قابل درمان هستند.
ذخیره سازی سلول های بنیادی خون بندناف در بانک خون بندناف رویان
ذخیره سازی سلول های بنیادی خون بندناف در ایران به دنبال تحقیقاتی که در زمینه سلول های بنیادی انجام گرفت از سال 1384 توسط پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی آغاز و پس از آن از سوی شرکت فناوری بن یاخته های رویان ادامه یافت. با توجه به استقبال مردم از ذخیره سازی سلول های بنیادی خون بندناف تا کنون بیش از 175 هزار نمونه در بانک خصوصی و 5هزار نمونه در بانک عمومی خون بندناف ذخیره سازی شده است.
آزمایشگاه پردازش بانک خون بندناف رویان
اصلی‌ترین مرحله از فرآیند ذخیره‌سازی سلول‌های‌بنیادی‌خون‌بندناف پس از انتقال نمونه، انجام جداسازی سلول‌های بنیادی با دو روش دستی و اتوماتیک (سیستم سیپکس) است. فرآیند جداسازی سلول‌های‌بنیادی‌خون‌بندناف در آزمایشگاه پردازش، پس از بررسی اولیه نمونه خون دریافتی (از نظر وزن، حجم و تعداد سلول اولیه و تایید قابلیت فریز یا فسخ قرارداد) است. بررسی آمار سال‌های گذشته، نشان‌دهنده افزایش میانگین ریکاوری سلول‌های ذخیره شده است که از مهمترین شاخص های کیفی به‌شمار می رود. این شاخص از 74.3 درصد در سال 90 به 84 درصد در سال 1400 رسیده و در سال 1401 به بالاترین حد سال های اخیر یعنی به 95 درصد رسیده است. از دلایل بهبود این شاخص، می‌توان به کاهش زمان جمع آوری نمونه تا شروع فرآیند جداسازی، ارتقا کیفیت عملکرد خونگیران، بهبود کیفیت نمونه‌های ورودی، به روزرسانی تجهیزات و روش‌های جداسازی استفاده شده و افزایش مهارت و تجربه پرسنل شاغل در این بخش اشاره کرد.
آزمایشگاه پردازش بانک خون بندناف رویان معتبرترین مرکز تخصصی جداسازی سلول های بنیادی
با هدف دسترسی عمومی به خدمات ذخیره سازی سلول های بنیادی خون بندناف، شرکت فناوری بن یاخته های رویان به عنوان برترین و معتبرترین مرکز تخصصی جدا سازی و ذخیره سازی سلول های بنیادی در ایران و منطقه، به منظور ایجاد ساز و کار پردازش و ذخیره سازی سلول های بنیادی، آزمایشگاه های بسیار پیشرفته ای را در داخل شرکت راه اندازی کرده است که به ما کمک می کند تقریبا تمام آزمایش های مورد نیاز مراحل مختلف را، در محل شرکت انجام دهیم. این اقدام منجر به کسب نتایج قابل اطمینان تر و پایدارتر شده و پیگیری های بعدی را تسهیل کرده است. مزایای استفاده از این امکانات، هم برای مشتریان و هم برای کارکنان بسیار گسترده بوده چون تمامی امکانات و خدمات را به طور یکجا و متمرکز و با سهولت در کنار هم خواهند یافت.
گزارش آماری تعداد نمونه های پردازش شده در سال 1401
سال 1401 بر روی 23 هزار و 118 نمونه خون بندناف، پردازش سلولی انجام شده است که پس از پردازش سلولی و انجام آزمایش های کنترل کیفی، 21 هزار و 133 نمونه ذخیره سازی شده است.
مهمترین علت های عدم ذخیره سازی برخی نمونه های خون بندناف
نمونه خون بند ناف جمع آوری شده، پس از ورود به بانک خون بند ناف رویان توسط واحد کنترل کیفی بررسی شده و در صورت اخذ مجوز ، وارد آزمایشگاه پردازش می شود. نمونه، ابتدا از نظر حجم و تعداد سلولی مورد ارزیابی قرار گرفته و در مرحله بعدی در صورت داشتن شرایط لازم ، وارد پروسه جداسازی سلولی می شود. در غیر اینصورت با اطلاع به خانواده قرارداد فسخ شده و طبق قرارداد هزینه عودت می گردد . بر روی نمونه هایی که حداقل شرایط استاندارد را دارند بررسی آزمایشات میکروبی و ویروسی و HLA و فلوسیتومتری انجام شده و نهایتا در شرایط دمایی ١٩٦- درجه سانتیگراد در تانکهای مخصوص فریز و برای مدت طولانی نگهداری می شود. نمونه فریز شده فقط یک بار جهت پیوند مورد استفاده قرار می گیرد.
از آنجا که سلامت نمونه‌ها قبل از انجام فريز و نگهداري حائز اهميت می‌باشد آزمايشهای زير بر روی هر نمونه قبل از انجماد صورت می گيرد:
آزمایشهای کنترل آلودگی های ویروسی(سرولو‍‍ژی): شامل CMV IgG/IgM و HBS Ab/Ag و HIV I/II و HTLV I/II وAnti HBC و و HBC به روش PCR
آزمایشهای میکروبی: شامل تست های هوازی و بی هوازی
تعیین تعداد سلول ها و درصد سلول های زنده در نمونه
تعیین درصد و تعداد سلول های بنیادی (CD34+ CD45-) در هر نمونه توسط فلوسیتومتری
بررسی عملکرد سلول های بنیادی خون بند ناف توسط روش سنجش کلنی
اطلاع رسانی به خانواده درباره فریز یا عدم فریز نمونه خون بندناف
حداقل 13 روز بعد از دریافت نمونه توسط بانک خون بندناف رویان و طی مراحل پردازش سلولی، نتیجه آن مبنی بر فریز و یا عدم امکان فریز نمونه (فسخ قرارداد) توسط کارشناسان واحد امور خدمات مشتریان به اطلاع خانواده خواهد رسید.
پایان مطلب/