خبرنگار فانا در حاشیه بیست و دومین نمایشگاه بین المللی ایران هلث با سیدوحید عسکری مدیر بخش روابط بین الملل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان گفت‌وگویی انجام داده که به شرح زیر است:
  
درباره فعالیت های شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان توضیح دهید.
  
شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان وابسته به پژوهشگاه رویان و جهاددانشگاهی در زمینه جمع آوری خون بندناف و استحصال سلول های بنیادی از خون بندناف فعالیت می کند. این شرکت امسال وارد یازدهمین سال فعالیت خود شده است. اخیرا در راستای توسعه و گسترش فعالیت های شرکت به سمت جمع آوری خون های محیطی، سلول های مغز استخوان و همچنین استحصال سلول های بنیادی برای درمان برخی از بیماری هایی که غالبا به عنوان بیماری های لاعلاج شناخته می شوند مانند CP حرکت کرده ایم و با مراکز پیوند در حال همکاری هستیم و سلول های بنیادی را برای درمان این نوع بیماری ها در اختیار آنها قرار می دهیم. شرکت با توجه به ماهیت و شالوده‌ای که دارد در منطقه ویژگی های خاص خود را دارد از جمله اینکه شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان یک شرکت هیبریدی است. شرکت های بانک خون معمولا یا عمومی هستند یا خصوصی. فرق بین عمومی و خصوصی نیز این است که در بانک های خون عمومی نمونه ذخیره می شود و پدر و مادر هیچ مالکیتی نسبت به آن ندارند و شرکت برای درمان و یا تحقیق از نمونه ها استفاده می کند اما در بانک های خصوصی هزینه ای از والدین برای نگهداری نمونه ها دریافت می شود که امروزه تا 30 سال تصویب شده است که طبق استانداردهای بین المللی می شود نمونه را نگهداری کرد. شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان تنها شرکت در خاورمیانه است که به 100 هزار نمونه در بانک خصوصی‌اش رسیده است و از این نظر نسبت به همتایان خودمان در منطقه پیشگام هستیم. رقبای ما در کشورهای همسایه مانند امارات اغلب نمایندگان شرکت های اروپایی و آمریکایی هستند. در ترکیه هم بانک های خون اغلب عمومی هستند و از سوی دولت حمایت می شوند. در ایران چون حمایت دولتی  وجود ندارد، درآمد حاصل از بخش خصوصی را در خدمت بخش عمومی بکار می گیریم که برای تحقیق و پیوند از نمونه ها استفاده کنیم. هم اکنون در بخش عمومی نیز بیش از هفت هزار نمونه داریم.
  
فرایند نگهداری خون بندناف چگونه است؟
 
ابتدا به ساکن وقتی والدین به شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان می آیند، مشاوره می شوند و نسبت به مراحل ثبت نام و آزمایشات هزینه اولیه ای وجود دارد که در هنگام عقد قرارداد باید پرداخت شود و هزینه ای نیز به صورت ماهانه برای نگهداری نمونه دریافت می شود. هزینه اولیه با آزمایشات HLA حدود سه میلیون 670 هزار تومان است که توصیه ما به والدین این است که آزمایشات HLA را هم انجام دهند چرا که بعدا نتایج این آزمایشات در موارد پیوند کاربرد زیادی دارد و اگر HLA دو نفر با هم تطابق داشته باشد برای پیوند می توانند از یکدیگر استفاده کنند. البته انجام این آزمایش در بخش خصوصی انتخابی است اما پیشنهاد می کنیم انجام دهند. در بخش عمومی این آزمایش را اجبارا روی نمونه ها انجام می دهیم و هزینه آن را از درآمدهای بخش خصوصی تامین می کنیم. هزینه ماهانه نگهداری نمونه نیز کمی بیش از 100 هزار تومان است.
  
مزیت بانک خون بندناف چیست؟ چه کاربردی برای مردم عادی دارد؟
 
اسم اینجا بانک است اما در این بانک برخلاف بانک های دیگر که فقط پول ذخیره می کنند، زندگی ذخیره می کنیم. چون می توانیم با سلول های بنیادی که داریم و پیوندهایی که انجام می شود زندگی ها را نجات دهیم. الان نمونه های موفقی در بین افراد دچار فلج مغزی و مبتلا به برخی سرطان ها داریم که مثلا افرادی بعد از 7 تا 12 سال شیمی درمانی جواب نگرفتند اما با سلول های بنیادی جواب گرفتند و زندگی شان تغییر کرده است. تاکنون 80 مورد بیماری شناخته شده است که با سلول های بنیادی قابل درمان قطعی هستند. در نمونه های CP از سه دوره تزریقی که باید انجام شود، چند مورد در سال گذشته داشتیم که با همان تزریق اول بیمار جواب گرفته است. البته ما درمان را قطع نمی کنیم و تزریق های بعدی را هم انجام می دهیم.
  
100 هزار نمونه در بخش خصوصی یا 7000 هزار نمونه در بخش عمومی کم نیست؟
 
بهرحال با رفتن به نمایشگاه ها و همایش های مختلف و همچنین مراجعه مستقیم به کلینک ها تلاش می کنیم در راستای آگاهی رسانی عمومی در این زمینه گام برداریم. ترجیح والدین این است که نمونه دریافتی را برای خودشان ذخیره کنند اما نکته این است که نمونه هایی داشتیم که بیماری بوده که نمونه HLA آن را نه در بانک عمومی که در بانک خصوصی داشتیم و والدین چندین سال نمونه خون بندناف نوزاد خود را نگهداری کرده بودند و ما تماس گرفتیم و گفتیم که که آیا حاضرید هزینه لازم را بدهیم و این نمونه را بگیریم که یک بیمار به آن احتیاج دارد. چند مورد داشتیم که بدون اینکه پولی را بخواهند نمونه را آزاد کرده اند و ما پیوند را انجام داده ایم. با این تفاسیر این بانک یک حرکت انسان دوستانه تمام عیار است.
  
در واقع یک نوع سرمایه گذاری انسان دوستانه است.
  
دقیقا همینطور است.
  
اطلاع رسانی در این زمینه ضعیف نیست؟
 
در کشورهای پیشرفته مثل آمریکا و کانادا هم آگاهی عمومی درباره بانک های عمومی و خصوصی خون بندناف بالا نیست و این یک مشکل جهانی است. هنوز آگاهی در این زمینه به صورت دهان به دهان منتقل می شود و هنوز دنیا بعد از گشت 30 سال نسبت به این موضوع آگاهی و اطلاعات زیادی ندارد. البته ما برای ایجاد انگیزه در بین مردم برای اهدای خون بندناف کودک خود سیاست های انگیزشی هم داریم از جمله اینکه پرداخت هزینه اولیه را به صورت تقسیط می کنیم.
  
این روش هزینه های درمانی را هم کم می کند؟
 
بسیار بسیار و طول درمان را هم کاهش می دهد. مثلا فردی سال ها شیمی درمانی با هزینه های گزاف انجام داده اما بعدا که از حضور ما مطلع شده با یک دوره تزریق بهبود یافته است. بنابراین آنهایی که خون بندناف خود را هم اهدا نکرده اند می توانند به ما مراجعه کرده و اگر نمونه HLA آنها در بانک عمومی یا خصوصی وجود داشته باشد نسبت به ادامه درمان خود امیدوار باشند.
  
وضعیت نگهداری نمونه ها چطور است؟
 
از نظر حد میکروبی یک استاندارد جهانی وجود دارد. نمونه هایی که ذخیره می شوند در زمان استحصال خون و در زمان انجام آزمایشات، فضا ممکن است میکروبی شود و نمونه از بین برود. خوشبختانه شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان از نظر میکروبی شدن نمونه ها وضعیت بهتری حتی نسبت به استاندارد جهانی دارد.
  
بنابراین اگر نمونه ای از بین برود، به صاحب نمونه خسارت می دهید؟

 بله. سیستم های ما به روز رسانی شده اند. 24 ساعت در روز گردش انجام می شود. چون سیستم با برق کار می کند، ژنراتور اتوماتیکی وجود دارد که در صورت قطع برق، سریع جریان برق را ادامه می دهد و مانع قطع برق می شود. سطح نیتروژن موجود در تانکرها دائما رصد می شود که از سطح استاندارد پایین تر نیاید. به دنبال گرفتن معیارها و استانداردهای بین المللی نیز هستیم که فرایندهای این کار در حال انجام است.
  
با مراکز خارجی مشابه نیز ارتباط دارید؟
 
بله حتی مواردی داشتیم که از انگلیس درخواست نمونه داشتیم.
  
تجهیزات مورد استفاده در مرکز چه میزان از تولیدات داخلی و چه میزان از محصولات وارداتی است؟
 
یک سری وارداتی و یک سری تولید داخل است. در عین حال قصد داریم برخی از تجهیزات را از شرکت های صنعتی داخلی تامین کنیم، مانند تانکرها، تجهیزات آزمایشگاهی و ... در حال مذاکره هستیم تا ببینیم شرکت های داخلی توانمندی ساخت این تجهیزات را دارند یا خیر. بطورکلی حدود 30 درصد تجهیزات مصرفی ما فعلا قابلیت تامین از داخل را دارند.
  
هزینه های نگهداری نمونه ها چطور است؟
 
هم اکنون در فاز توسعه فعالیتهایمان هستیم. شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان دیگر صرفا یک بانک نیست بلکه یک مرکز علمی پژوهشی هم خواهد شد. به این سمت می رویم که دانش فنی خود را به کشورهای دیگر هم صادر کنیم، از جمله عراق، مالزی و آذربایجان و همینطور تعاملاتی هم با ترکیه داریم. دانش فنی ما به حدی رسیده که می توانیم کارگاه های آموزشی را در این کشورها برگزار کنیم و هم اکنون نیز اقداماتی در این راستا در حال انجام است.

پایان مطلب/